مستربچ چیست و چه انواعی دارد؟
مستربچ ترکیبی مهم در صنایعی مانند قطعات خودرو، لوازم خانگی، بسته بندی، تولید لوله و اتصالات و … است که بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مطلب می‌خواهیم شما را با این ترکیب مهم آشنا کنیم و به شما بگوییم مستربچ چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. از مزایای مستربچ برای‌تان می‌گوییم، انواع مستربچ مانند مستربچ صدفی و مستربچ متالیک را بررسی می‌کنیم و نگاهی به خرید و فروش مستربچ داریم. با ما همراه باشید.
مستربچ چیست؟
یکی از مواد پرکاربرد در صنایع مختلف پلیمرها هستند که بسته به نوع استفاده باید نوع مناسبی از آنها انتخاب شود. برای رسیدن به کیفیت مورد نظر، تولید رنگ یا کاهش قیمت تمام‌شده، مواد افزودنی، رنگ، تقویت کننده و پرکننده را به پلیمر می‌افزایند و ترکیبی به نام مستربچ تولید می‌کنند. مستربچ ترکیبی از پیگمنت یا همان پودر رنگ و افزودنی‌های مختلف در یک رزین پایه را شامل می‌شود و سه جزء زیر را در خود دارد:
- پایه پلیمری که می‌تواند انواع پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن، پلی‌استایرن، اتیلن وینیل استات، واکس‌های با وزن مولکولی پایین، پلیمر آلکیدی و …. باشد.
- افزودنی‌های شیمیایی که بهبود دهنده خواص، پیگمنت‌ها و پرکننده‌ها هستند.
- عامل سازگارکننده فعال که برای پخش افزودنی یا رنگ است و پلی‌پروپیلن گرافت شده با مالئیک انیدرید (ABS-g-MA) ، پلی‌اتیلن گرافت شده با مالئیک انیدرید (PE-g-MA) و … می‌تواند باشد.
انواع مستربچ
انواع مستربچ‌ها عبارتند از:
1- مستربچ افزودنی
یکی از بهترین راه‌ها برای ایجاد خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه در محصول نهایی به شمار می‌رود و انواع مختلفی دارد:
مستربچ آنتی بلاک
این نوع از مستربچ‌ها در تولید فیلم‌های پلیمری و برای کاهش چسبندگی سطوح فیلم به یکدیگر تا پیش از زمان مصرف به کار می‌رود.
مستربچ لیزکننده
برای از بین بردن مشکلاتی مانند اصطکاک بین دو قطعه و سختی جدا شدن لایه‌ها از یکدیگر از مستربچ لیزکننده استفاده می‌کنند که باعث افزایش لغزندگی و کاهش چسبندگی سطح محصول می‌شود.
مستربچ پایدارکنندۀ نور UV
این نوع از مستربچ‌ها در پیشگیری از تخریب و رنگ‌پریدگی محصولات پلیمری در معرض تابش اشعه ماوراء بنفش خوب عمل می‌کنند.
مستربچ روشن کننده نوری یا براق کننده PE
این مستربچ نور بیشتری را از خود عبور می‌دهد و برای براق کردن و رفع کدری محصول کاربرد دارد. مواد سفیدکنند پلیمر و مستربچ شفاف‌کننده از نام‌های دیگر این مستربچ هستند.
مستربچ صدفی
این مستربچ، بهترین انتخاب برای زمانی است که می‌خواهید یک ظاهر درخشان و صیقلی ایجاد کنید. مستربچ صدفی رنگ، پوشش براقی را به وجود می‌آورند.
سایر انواع مستربچ افزودنی
شفاف‌کننده و هسته‌زا، آنتی استاتیک، آنتی اکسیدانت، ضد حریق، ضد مه، تمیزکننده، کنترل چسبندگی، حفره زا، ضد چسبندگی (Chill-roll Release)، خشک‌کننده، کاغذی، تجزیه‌پذیر نوری، ضد میکروبی، ضد ضربه و ..
2- مستربچ رنگی
افزودن مستربچ‌های رنگی راه مناسبی برا تولید قطعات رنگی پلاستیکی به شمار می‌رود. این مستربچ‌ها، مخلوطی پلاستیکی هستند که اجزای اصلی آنها عبارت است از:
- رنگ دانه‌ها شامل پیگمنت‌های آلی و معدنی و دای
- سازگارکننده (پخش کننده) که استفاده از آن هم باعث بهبود پخش پیگمنت‌ها می‌شود و هم پایداری پلیمر را به همراه دارد.
- پلیمر حامل که موجب یکنواختی توزیع پیگمنت و راحت تر شدن شکل دهی می‌شود.
3- مستربچ پرکننده
از میان مستربچ‌های پرکننده می‌توان به مستربچ کربنات کلسیم، مستربچ تالک، میکا و … اشاره کرد که موجب بهبود خواص مستربچ و کاهش قیمت آن می‌شوند.
مزایای استفاده از مستربچ
ااستفاده از مستربچ‌ها مزایایی را به دنبال دارد که از میان آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- صرفه‌جویی در هزینه و زمان مخلوط کردن
- ایجاد امکان اضافه کردن افزودنی‌هایی که به صورت مستقیم نمی‌توان به محصول افزود.
- جابه جایی و ذخیره سازی آسان
- کاهش مصرف پیگمنت‌ها
- کاهش خطرات سلامتی به دلیل عدم پخش پیگمنت‌ها در هوا
- بهبود پخش رنگ، افزودنی‌ها و … در محصول نهایی
- مصرف مقدار کمتر پیگمنت یا افزودنی
- افزایش ثبات خواص و رنگ محصول
- شفافیت بالای محصول نهایی
- به صفر رساندن هزینه‌های مربوط به پاک‌سازی و تمیزکاری
- و…
فروش مستربچ
فروشندگان مختلفی اقدام به فروش مستربچ‌ها می‌کنند که در زمان خرید از آنها باید نکاتی را مدنظر قرار دهید. توجه کنید که مستربچ باید دارای مشخصات فنى مطلوب مانند درصد رطوبت، مقاومت انتقال سطح، دمای ذوب، شکل ظاهری و جلای مستربچ، مقاومت حرارتی سطح و … باشد و آن را باید از مراکز معتبر تهیه کنید.
درصد مناسب مستربچ
مقدار مستربچ مورد استفاده از زیر یک درصد تا بالای ۵۰ درصد متفاوت است و در تعیین درصد مصرف مستربچ باید به عوامل زیر توجه کنید:
- ضخامت فیلم تولیدی یا قطعه مورد نظر
- درصد و کیفیت افزودنی مورد استفاده
- میزان پوشش دهی یا غلظت مناسب محصول نهایی
سخن آخر
مستربچ ترکیبی کاربردی است که در صنایع مختلف کاربرد دارد اما در خرید و استفاده از آن باید دقت به خرج دهید. اگر شما تجربه‌ای در مورد خرید و استفاده از مستربچ دارید با ما در میان بگذارید.
